Fundacja „Dziecko w Centrum” pełni rolę koordynatora regionalnego Kampanii DzieciństwoBez Przemocy” na terenie województwa wielkopolskiego.
Fundacja działa od 2008 roku. Jest organizacją pozarządową zajmującą się ochroną dzieci przed krzywdzeniem oraz pomocą dzieciom - ofiarom przemocy i wykorzystywania, a także ich rodzinom i opiekunom. Fundacja prowadzi działalność informacyjno-konsultacyjną, interwencyjną, terapeutyczną, edukacyjną, szkoleniową, badawczą oraz popularyzatorską.
Celem Fundacji „Dziecko w Centrum” jest inicjowanie, prowadzenie oraz promowanie wszelkich działań na rzecz budowania świata przyjaznego dzieciom, w którym wszystkie dzieci otrzymują najlepsze z możliwych warunki startu życiowego, w którym ich bezpieczeństwo i dobro są najważniejsze i gdzie mogą się rozwijać w zdrowiu, pokoju i poszanowaniu własnej godności.
Fundacja rocznie obejmuje pomocą około 1200-1700 osób – dzieci po doświadczeniach przemocy i/lub narażonych na przemoc, ich rodziców/opiekunów oraz specjalistów pracujących z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami.
Fundacja współpracuje z kilkudziesięcioma lokalnymi, regionalnymi i krajowymi jednostkami oświatowymi, opiekuńczo-wychowawczymi, interwencyjnymi, naukowymi, socjoterapeutycznymi i rehabilitacyjnymi z sektora publicznego i pozarządowego.
W latach 2013-2024 r. Fundacja udzieliła wsparcia ponad 5.000 osobom pokrzywdzonym przestępstwem, świadkom przestępstw oraz osobom im najbliższym w ramach działalności prowadzonych przez Fundację Okręgowych Ośrodków Pomocy/ Punktów Konsultacyjnych/Lokalnych Punktów.
Z racji specyfiki swoich działań, Fundacja ściśle współpracuje z instytucjami pomocy społecznej (m.in. z pracownikami socjalnymi i asystentami rodziny), wymiaru sprawiedliwości (m.in. z sędziami, z kuratorami sądowymi, prokuratorami, policjantami), systemu ochrony zdrowia (m.in. z lekarzami i pielęgniarkami) oraz organizacjami pozarządowymi zajmującymi się udzielaniem wsparcia dzieciom i ich dorosłym opiekunom.
Prezeska Fundacji była członkinią drugiej i trzeciej kadencji Zespołu Monitorującego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W latach 2011-2023 reprezentowała Fundację „Dziecko w Centrum” w poznańskim Zespole Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, angażując się w wszelkie działania zmierzające do udzielania kompleksowego wsparcia osobom doznającym przemocy domowej, a także działania przeciwdziałające krzywdzeniu w rodzinie.
W 2013 roku Prezeska Fundacji została nagrodzona przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Brązowym Krzyżem Zasługi, a w roku 2014 r. otrzymała Nagrodę im. Aliny Margolis-Edelman dla osób zasłużonych w działalności na rzecz pomocy dzieciom krzywdzonym, ustanowioną przez Fundację Dzieci Niczyje (aktualna nazwa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę) oraz Fundację Zeszytów Literackich.
Od października 2023 r. Fundacja „Dziecko w Centrum” jest członkiem – założycielem Krajowej Koalicji na rzecz Ochrony Dzieci, a Prezeska Fundacji została powołana w skład pierwszej Rady Koalicji. W lutym 2024 r. Marzena Affeldt została uhonorowana państwowym odznaczeniem przez Rzeczniczkę Praw Dziecka, za szczególne zasługi w dziedzinie ochrony praw dziecka.
20 listopada 2024 r. Fundacja „Dziecko w Centrum” uruchomiła pierwsze w Wielkopolsce Centrum Pomocy Dzieciom w Poznaniu, bazującego na europejskim modelu Barnahus.
✔ Bieżąca analiza potrzeb pozwoliła oszacować, że z pomocy Centrum Pomocy Dzieciom w Poznaniu korzystać będzie rocznie około 600-800 osób – dzieci po doświadczeniu przemocy oraz ich niekrzywdzący rodzice i opiekunowie.
✔ W Centrum dzieci pokrzywdzone przestępstwem oraz ich niekrzywdzący rodzice/opiekunowie mogą już korzystać z pomocy terapeutów, psychologów i prawników. W przyszłości planowane jest także rozszerzenie wsparcia o pomoc medyczną – m.in. psychiatryczną i pediatryczną – oraz socjalną.
✔ W Centrum znajdować się będzie również Przyjazny Pokój Przesłuchań, w którym dzieci będą mogły być przesłuchiwane przez sąd, a przed przesłuchaniem przygotowane do przesłuchania, co ma pozwolić na zminimalizowanie stresu i uniknięcie kolejnych trudnych doświadczeń związanych z traumą.
✔ W Polsce otwarto do tej pory, poza Poznaniem, 10 Centrów Pomocy Dzieciom bazujących na modelu Barnahus, zlokalizowane są one w miejscowościach: Warszawa, Starogard Gdański, Głogów, Białystok, Gdańsk, Lublin, Sosnowiec, Wrocław, Łódź, Rzeszów.
Poniżej infografika pokazująca w przystępny sposób cel, ideę i zakres działalności Centrum.
Infografika – funkcjonowanie Centrum Pomocy Dzieciom na przykładzie
CPD w Warszawie
Koncepcja Centrum Pomocy Dzieciom
Najskuteczniejszym modelem pomocy dzieciom, które doświadczyły przemocy (w tym wykorzystywania seksualnego) lub były świadkami przestępstw, jest zapewnienie im kompleksowego wsparcia w specjalistycznej placówce. W Centrum Pomocy Dzieciom pod jednym dachem dzieci i ich niekrzywdzący opiekunowie otrzymują wsparcie psychologiczne, psychiatryczne, pediatryczne, prawne i socjalne.
W Centrum znajduje się również pokój, w którym dzieci w przyjazny dla nich sposób są przesłuchiwane przez sąd, a przed przesłuchaniem przygotowane do przesłuchania, co ma pozwolić na zminimalizowanie stresu i uniknięcie kolejnych trudnych doświadczeń związanych z traumą.
Osoby korzystające ze wsparcia Centrum Pomocy Dzieciom:
● Dzieci i młodzież do 18 roku życia, które doświadczyły różnych form przemocy w tym wykorzystania seksualnego, uczestniczą w procedurach karnych w charakterze pokrzywdzonego lub świadka,
● Niekrzywdzący rodzice lub opiekunowie dzieci.
Model Barnahus
Pierwsza placówka, realizująca model pomocy dziecku „pod jednym dachem” powstała w Stanach Zjednoczonych w 1985 roku, pod nazwą Child Advocacy Center (CAC).
W Europie pierwsze takie centrum uruchomiono w Islandii w 1998 roku pod nazwą Barnahus, w dosłownym tłumaczeniu „Dom Dziecka”. Islandzka placówka była inspirowana modelem CAC, jednak zasadnicza różnica polega na tym, że Barnahus stał się elementem łączącym system wymiaru sprawiedliwości przyjazny dziecku z systemem pomocy społecznej. Ten właśnie model znalazł zastosowanie w krajach europejskich.
Sieć Barnahusów zaczęła się rozwijać również w krajach skandynawskich: Szwecji, Norwegii i Danii. Obecnie jest tam ponad pięćdziesiąt takich placówek. Ponadto placówki oparte na tym modelu działają w Anglii, Bułgarii, Niemczech, Mołdawii, Hiszpanii, Chorwacji, Estonii, Słowenii, na Łotwie itp.
Sieć CPD w Polsce
W Polsce pierwszą placówkę bazującą na modelu Barnahus utworzyła w 2004 r. w Warszawie Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (ówczesna nazwa: Fundacja Dzieci Niczyje).
Od 2018 roku w Polsce funkcjonuje jedenaście Centrów Pomocy Dzieciom, wzorowanych na modelu Barnahus − zlokalizowane są one w miejscowościach: Warszawa, Starogard Gdański, Głogów, Białystok, Gdańsk, Lublin, Sosnowiec, Wrocław, Łódź, Poznań i Rzeszów.
